Αγχώδεις Διαταραχές : Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε.

Οι Αγχώδεις διαταραχές είναι από τις πιο συχνές δυσκολίες της ψυχικής υγείας που θα έρθει αντιμέτωπο το άτομο.Η κατανόηση των διαταραχών άγχους είναι ζωτικής σημασίας στην εποχή μας, καθώς το άγχος είναι κάτι που όλοι οι άνθρωποι θα βιώσουν . Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα σημάδια των διαταραχών άγχους, όπως η κρίση πανικού, η κλειστοφοβία, η αγοραφοβία και άλλα σωματικά συμπτώματα, καθώς και να γνωρίζουμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας ή τα αγαπημένα μας πρόσωπα που μπορεί να αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις.

Λόγω έλλειψης επαρκούς πληροφόρησης στον τομέα της ψυχικής υγείας, η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση για τις διαταραχές άγχους είναι απαραίτητες. Αν αντιμετωπίζετε συχνά συμπτώματα άγχους που επηρεάζουν την καθημερινή σας ζωή και τη λειτουργικότητα σας, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε για βοήθεια σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Η πρόληψη, η διάγνωση και η έγκαιρη αντιμετώπιση των διαταραχών άγχους μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην ποιότητα ζωής και την ευημερία σας.

Τι είναι το άγχος και οι αγχώδεις διαταραχές

Τα συμπτώματα των αγχώδων διαταραχών μπορούν να ποικίλουν από άτομο σε άτομο, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν συναισθηματικά, σωματικά και συμπεριφορικά σημεία. Αυτά τα συμπτώματα μπορούν να είναι πιο γενικευμένα ή να εκδηλώνονται σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Κάποια από τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν:

1. Ανησυχία και ανασφάλεια: Συναισθήματα έντονου άγχους, φόβου και ανησυχίας για διάφορα θέματα ή καταστάσεις.
2. Σωματικά συμπτώματα: Συμπεριλαμβάνουν ταχυκαρδία, δυσκολία στην αναπνοή, ξηρότητα του στόματος, τρέμουλο, ιδρώτα, πονοκέφαλο και επιπλέον αίσθημα κούρασης.
3. Αντιδράσεις αποφυγής: Οι άνθρωποι με αγχώδεις διαταραχές τείνουν να αποφεύγουν καταστάσεις ή δραστηριότητες που τους προκαλούν άγχος, όπως η κοινωνική επαφή ή οι δημόσιες εμφανίσεις.
4. Προβλήματα ύπνου: Δυσκολίες στο να κοιμηθούν ή να διατηρήσουν τον ύπνο, ξυπνήματα κατά τη διάρκεια της νύχτας, και γενικά αίσθημα κόπωσης μετά τον ύπνο.
5. Επιπλέον συμπτώματα: Συμπεριλαμβάνουν ευερεθιστότητα, δυσκολία συγκέντρωσης και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων.

Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε αυτά τα συμπτώματα και, αν χρειάζεται, να ζητήσουμε επαγγελματική βοήθεια για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την αγχώδη διαταραχή.

Γενικευμένη αγχώδη διαταραχή (ΓΑΔ)

Η γενικευμένη διαταραχή άγχους (ΓΑΔ) είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έντονη ,χρονοβόρα ανησυχία και υπερβολικό έλεγχο των ανησυχιών, ακόμα και όταν δεν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος για αυτές. Αυτό το είδος της διαταραχής άγχους είναι διαφορετικό από τη φυσιολογική ανησυχία που νιώθουμε όλοι μας καθημερινά. Ενώ η ανησυχία μπορεί να είναι χρήσιμη για να μας βοηθήσει να είμαστε προσεκτικοί ή να λύσουμε προβλήματα, η γενικευμένη αγχώδη διαταραχή είναι πιο εκτεταμένη, διαρκής και μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την καθημερινή ζωή και τη λειτουργικότητα του ατόμου.

Οι άνθρωποι με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή αντιμετωπίζουν συνήθως μια σειρά από συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων γνωσιακών ,σωματικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών ενδείξεων. Μερικά από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ένταση μυών,εύκολη κόπωση, ανησυχία ή ενοχλητικά συναισθήματα, ευερεθιστότητα, δυσκολίες στον ύπνο, δυσκολίες στη συγκέντρωση ή αίσθημα ότι το μυαλό αδειάζει , τρέμουλο, εφίδρωση, ναυτία, ζαλάδα και συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα νευρικότητα ή αίσθημα αγωνίας ή τεντωμένα νεύρα .

Η διαταραχή αυτή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα ζωής του ατόμου και να τον εμποδίσει στην εκτέλεση καθημερινών καθηκόντων και εργασιών. Είναι σημαντικό για όποιον αισθάνεται ότι μπορεί να υποφέρει από τα παραπάνω συμπτώματα να ζητήσει επαγγελματική βοήθεια, καθώς υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση και διαχείριση της διαταραχής.

Διαταραχή πανικού και αγοραφοβίας

Η διαταραχή πανικού είναι μια κατάσταση που συνοδεύεται από έντονο φόβο και ανησυχία, συνήθως με σωματικά συμπτώματα όπως ιδρώτας, ταχυκαρδία, αδυναμία, και ζαλάδα. Επιπλέον, μπορεί να περιλαμβάνει πόνο στο στήθος, μούδιασμα, τρέμουλο, ή ακόμα και ναυτία. Συχνά, οι άνθρωποι που έχουν περάσει από μια κρίση πανικού αποφεύγουν καταστάσεις που μπορεί να τους θυμίζουν αυτή την εμπειρία. Για παράδειγμα, κάποιος που ένιωσε πνιγμό κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού μπορεί να αποφεύγει τα ρούχα με κλειστό λαιμό ή τα κολιέ.

Αυτή η αντίδραση μπορεί να οδηγήσει σε αποφυγή ή φόβο για συγκεκριμένους χώρους ή καταστάσεις, γνωστή και ως αγοραφοβία. Τα άτομα με αγοραφοβία μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όταν βρίσκονται σε αυτούς τους χώρους ή καταστάσεις, ακόμα και αν την αντιμετωπίζουν με έναν σημαντικό βαθμό ανησυχίας και άγχους.

Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που έχει βιώσει μια κρίση πανικού σε ένα κατάστημα μπορεί να αποφύγει να μπει ξανά σε καταστήματα, φοβούμενος μια επανάληψη της εμπειρίας. Αυτή η αποφυγή και ο φόβος μπορεί να περιορίσουν σημαντικά την καθημερινή ζωή και τις δραστηριότητες του ατόμου. Σε αυτή την περίπτωση, η αγοραφοβία μπορεί να είναι ένα επιπλέον αποτέλεσμα της διαταραχής πανικού.

Η αγοραφοβία μπορεί να αναπτυχθεί ανεξάρτητα από τις κρίσεις πανικού. Σε αυτήν την περίπτωση, το άτομο μπορεί να αναγνωρίσει ή να ερμηνεύσει το περιβάλλον του ως εχθρικό και επικίνδυνο, αναπτύσσοντας στη συνέχεια έναν φόβο ή αποφυγή για την έκθεση σε αυτό.

Ειδικές φοβίες

Η διάγνωση της διαταραχής ειδικής φοβίας στο έντονο άγχος ή φόβος του ατόμου προς ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση. Η φοβία προκαλεί σημαντική δυσφορία ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας του ατόμου.

Οι ειδικές φοβίες, όπως ο φόβος για τα ζώα, για τις ενέσεις ή τα ύψη κ.ά. , μπορεί να περιορίσουν σημαντικά την καθημερινή ζωή του ατόμου, καθώς μπορεί να τον αποτρέψουν από την έκθεση σε καταστάσεις ή αντικείμενα που σχετίζονται με τον φόβο του. Σε αυτήν την περίπτωση, η φοβία θα μπορούσε να καταταχθεί ως διαταραχή  ειδικής φοβίας, εάν παρεμβαίνει σημαντικά στην καθημερινή ζωή και δεν μπορεί να ελεγχθεί με εύκολο τρόπο από το άτομο.

Η συμπερίληψη της φοβίας στην κατηγορία της διαταραχής απαιτεί συνήθως την ύπαρξη της φοβίας για μια συγκεκριμένη περίοδο, καθώς και την παρουσία συμπτωμάτων που εμποδίζουν τον ασθενή να λειτουργήσει κανονικά. Η εμφάνιση των φοβιών αυτών σε νεαρή ηλικία και η συνέχισή τους στην ενήλικη ζωή υποδεικνύει συχνά την πιθανότητα να πρόκειται για διαταραχή.

Διαταραχή κοινωνικού άγχους

Η φοβία των κοινωνικών καταστάσεων μπορεί να προκαλείται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των εμπειριών στην παιδική ηλικία. Αυτές οι εμπειρίες μπορεί να δημιουργήσουν ένα επικριτικό περιβάλλον ή να προκαλέσουν κοινωνικό εκφοβισμό, κάτι που μπορεί να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο από το στιγματισμό ή τον αποκλεισμό από τους ομοίους τους.

Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει τέτοιου είδους εκφοβισμό ή επίκριση στην παιδική ηλικία μπορεί να αναπτύξουν υπερβολική ευαισθησία στην κριτική ή την απόρριψη από άλλους, καθώς και ένα αναπτυξιακό πρότυπο που αναγκάζει το άτομο να προσπαθεί συνεχώς να αποφύγει την απόρριψη ή την κριτική από την κοινότητα.

Επιπλέον, η κακή εμπειρία σε κοινωνικές καταστάσεις στην παιδική ηλικία μπορεί να δημιουργήσει ένα είδος εσωτερικού διαλόγου που ενισχύει το φόβο απέναντι σε κοινωνικές καταστάσεις, καθιστώντας το άτομο να πιστεύει ότι είναι ανεπαρκές ή αξιόλογο με βάση τις κοινωνικές απαιτήσεις.

Συνολικά, οι εμπειρίες παιδικής ηλικίας μπορούν να θεμελιώσουν τη βάση για την ανάπτυξη κοινωνικής φοβίας στην ενήλικη ζωή. Η ευαισθησία σε σχέση με την αντιμετώπιση απόρριψης ή κριτικής, σε συνδυασμό με το αναπτυξιακό πρότυπο που ενθαρρύνει την αποφυγή της, μπορεί να οδηγήσει σε μια στάση φόβου και αποφυγής σε ποικίλες κοινωνικές καταστάσεις.

Άγχος αποχωρισμού

Η διαταραχή άγχους αποχωρισμού είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολικό και μη αναμενόμενο άγχος όταν ένα άτομο αποχωρίζεται από τα αγαπημένα του πρόσωπα ή από το οικείο περιβάλλον του. Η διαταραχή αυτή είναι συχνότερη στα παιδιά, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στους ενήλικες. Στα παιδιά, το άγχος αποχωρισμού συχνά εκδηλώνεται όταν πρέπει να φύγουν από το σπίτι για το σχολείο ή να μείνουν μακριά από τους γονείς τους.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονη ανησυχία για το ενδεχόμενο απώλειας των αγαπημένων προσώπων, εφιάλτες που αφορούν το χωρισμό, και σωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι ή πόνοι στο στομάχι όταν πρέπει να χωριστούν από το άτομο με το οποίο είναι προσκολλημένοι. Τα παιδιά μπορεί να αρνούνται να πάνε στο σχολείο ή να κοιμηθούν μόνα τους.

Χωρίς κατάλληλη θεραπεία, η διαταραχή μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική, ακαδημαϊκή και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Στους ενήλικες, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στις σχέσεις και στη δουλειά, καθώς το άτομο μπορεί να αποφεύγει καταστάσεις όπου απαιτείται αποχωρισμός.

Η θεραπεία συχνά περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, όπως γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), που βοηθά το άτομο να αναγνωρίσει και να αλλάξει τις σκέψεις που προκαλούν άγχος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χορηγηθεί και φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του άγχους.